Over Nacht van de Geschiedenis Kartuizerklooster Sint-Jansberg Zelem

Tom Gaens (°1973) bestudeert al jaren de geschiedenis van de kartuizers en promoveerde in 2019 aan de Universiteit van Groningen op het proefschrift Beter dan het origineel. Kartuizeridealen en de vroege Moderne Devotie. Momenteel is hij als onderzoeker verbonden aan het Ruusbroecgenootschap (Universiteit Antwerpen). Hij is de hoofdredacteur van de wetenschappelijke boekenreeks Studia Cartusiana en voorzitter van vzw Cartusiana, een netwerk van Belgische en Nederlandse kartuizeronderzoekers (www.cartusiana.org).

Een tijdje geleden deed Bart Van Loo in zijn prachtige boek De Bourgondiërs. Aartsvaders van de Lage Landen de interessante en boude bewering dat de "Lage Landen" voor het eerst bestonden in het kartuizerklooster Champmol bij Dijon, namelijk als "kunstexperiment". De auteur vond het daarbij opvallend dat de hertogen hadden gekozen voor de "armste" kloosterorde. 
 
De kartuizers mogen in de latere middeleeuwen dan wel heel erg in de mode zijn geweest, maar als ze iets niet waren, dan was het wel arm. Dat we zo weinig over hen weten, heeft zeker te maken met het feit dat deze witte monniken al honderden jaren verdwenen zijn uit de Lage Landen. Nochtans stonden er ooit 22 kartuizerkloosters in het huidige België en Nederland. In deze lezing geeft Tom Gaens tekst en uitleg bij het ontstaan van de kartuizerorde en het succes en de verspreiding ervan in de Lage Landen. Specifiek besteedt bij daarbij aandacht aan het klooster te Zelem.